1- Bankalar Kredi verirken sigortayı zorunlu tutabilirler mi?
Yeni düzenleme ile bankalar kredi verirken başta hayat sigortası olmak üzere kredi ile bağlantılı konut, taşıt gibi sigortaları zorunlu tutamayacak. Örneğin, bankadan konut kredisi kullanacaksınız; banka kredi ile birlikte hayat sigortası ve konut paket poliçesini zorunlu olarak yapamayacak. Yeni düzenleme ile tüketicinin yazılı olarak veya kalıcı veri saklayıcısı ile açık talebi olmaksızın kredi bağlantılı Sigorta yaptırılamayacak.
2- Kredi aşamasında banka tüketiciye sigorta teklifinde bulunacak mı?
Bulunacak. Bankalar, kredi verirken sigorta konusunda tüketiciye iki ayrı paket sunacak. Biri, kredi ile bağlantılı sigortaları da içeren paket; diğeri ise sigortasız paket. Örneğin, taşıt kredisi alacaksınız, banka hem hayat, kasko, Trafik sigortalarını kapsayan bir kredi paketi sunacak hem de sigortaları içermeyen sadece krediyi içeren bir paket sunacak.
Sunulacak teklifte kredi bağlantılı sigortaların ismi –konut sigortası, araç sigortası, hayat sigortası gibi-, süresi ve sigortanın her sene yenilemeli olup olmadığı teklifte detaylı yazacak. Yeni düzenleme ile banka kredi verirken tüketiciye; ‘Sigortalı Tüketici Kredisi Sözleşmesi Teklifi’ ve ‘Sigortasız Tüketici Kredisi Sözleşmesi Teklifi’ni kapsayan ‘Tüketici Kredisi Tercih Formu’ imzalatacak.
3- Banka kredi sırasında kredi ile bağlantısı olmayan sigorta yapabilir mi?
Yapamayacak. Bankalar sadece kredi ile bağlantılı sigortayı tüketiciye önerebilecek. Örneğin, konut kredisi kullandınız, banka hayat ve konuta ilişkin sigortaları tüketiciye sunabilecek ancak ferdi kaza, riskli hastalıklar gibi diğer sigorta ürünlerini teklif edemeyecek.
4- Kredi talebi ve işlemleri şubeye gitmeden uzaktan yapılırsa ne olacak?
Kredi işlemi bankadan yapılırsa tüketicinin sigorta talep ettiğine dair yazılı onayı alınacak. Kredi işlemi şubeye gitmeden uzaktan yapılıyorsa bu sefer telefon veya mesaj ile onayı alınacak ve banka bu onayı veri saklayıcılarında tutacak.
5- Banka, kredi verirken sigorta talep edebilir mi?
Hayat ve kredi ile bağlantılı sigortaları banka talep edebilir. Ancak tüketici kredi kullandığı bankadan sigorta yaptırmak zorunda değil. İstediği yerden sigortayı yaptırıp, bankaya verebilir. Daha açık bir anlatımla; tüketici, kredi tutarı ve süresiyle uyumlu, dain-i mürtehini (alacağa karşılık teminat sağlamak amacıyla bir mal üzerinde kurulan maddi hak) kredi kullanılan banka olmak üzere, başka bir yerden yaptıracağı sigorta poliçesini bankaya verebilir.
Bu şekilde yapılan sigortayı da banka kabul edecek ve banka sigortanın teminat tutarı, süresi ve dain-i mürtehin kaydı dışında bir başka koşul talep edemeyecek. Örneğin, taşıt kredisi kullanacaksınız, banka da hayat sigortası, kasko ve trafik sigortası istedi. Hayat sigortasını bir başka sigorta şirketinden, kaskoyu bir başka şirketten, trafik sigortasını da başka şirketten yaptırıp bankaya sunabilirsiniz, banka tüm bu sigortaları kabul etmek durumunda.
6- Banka kredi verirken birden fazla sigorta yapabilir mi?
Yapamaz; kredi bağlantılı sigortanın kredi konusu ile uyumlu olması zorunlu. Krediye ilişkin aynı teminatı içeren birden fazla sigorta da yapılamaz, istenemez. Kredi tutarını aşan sigorta da yapılamaz.
7- Sigortayı bankadan yaptırmazsam ne olacak?
Bankanın tüketiciyi riskli görüp, kredi vermeme hakkı olduğu gibi bankanın daha yüksek faiz oranları veya daha ağır kredi şartları öne sürme hakkı da var.
8- Sigortalı kredi teklifi ile sigortasız kredi teklifi arasında fark olacak mı?
Mutlaka olacaktır. Banka, kredi verirken sigortayı kendi yaparsa daha düşük faizli kredi teklif edebilir ya da başka bonuslar sunabilir.
Öte yandan Ticaret Bakanlığı tüketici kredisi ve konut finansmanına ilişkin hükümlerde düzenlemeye gitti. Bakanlık tarafından hazırlanan yönetmelik Resmi Gazete’de yayımlandı.
14 GÜN İÇİNDE CAYMA HAKKI!
Buna göre tüketici kredisi sözleşmesinden 14 gün içinde cayma hakkı getirildi. Krediyi iade eden tüketiciden 3. kişilere ya da kamu kurumlarına yapılan ödemeler dışında ücret talep edilemeyecek. Tahsis ücreti gibi ücretlerin iadesi yapılacak.
Yönetmelikte kredilerle ilgili müşterilere zorunlu tutulan sigortalarla ilgili de adım var. Buna göre tüketicinin açık talebi olmaksızın kredi bağlantılı sigorta yaptırılamayacak. Tüketicinin istediği sigorta şirketinden sağladığı teminat kredi veren tarafından kabul edilmek zorunda olacak.
Söz konusu teminat kredi tutarı ve süresi ile uyumlu olacak. Konut finansman sözleşmeleri ve tüketici kredileri sözleşmeleri krediyle ilgili olanlar hariç yan finansal hizmetlerin satın alınması şartına bağlanamayacak.
TİCARİ KREDİ KOMİSYONLARINA SINIRLAMA
Sadece konut ve tüketici kredisi değil Resmi Gazete’de ticari kredi komisyonlarına da sınırlama getirildi. 1 yıldan kısa vadeli kredilerde kısa süreli kullandırmalar yoluyla her defasında kredi kullandırım ücreti alma eğilimleri ortaya çıktı.
Bu kapsamda Merkez Bankası bankalarca ticari müşterilerden alınabilecek ücretlere ilişkin usul ve esaslara yönelik tebliğde değişikliğe gitti. Mevcut uygulamada 6 ay kullandırılan krediden de 1 yıl kullandırılan krediden de yüzde 1.10’a kadar ücret alınabilmekteydi. Buna göre yüzde 1.10 olan azami kredi kullandırım ücretinin 1 yıldan kısa vadeli kredilerde vade gün süresi dikkate alınarak ve oransal düşünülerek dikkate alınacak.
KREDİ TAHSİS ÜCRETLERİNDE DEĞİŞİKLİK
Kredi tahsis ücretlerinde de bir adım var. Buna göre tahsis ücretleri ilk limit tahsisinde tahsis edilen kredi limitinin yüzde 0.25’ini, limit yenilemelerinde yenilenen limitin yüzde 0.125’ini geçemeyecek.