Öğretmenlerin asıl sorunu ekonomik sorunlar olup baş/uzman öğretmenlik uygulamasında da ön plana çıkan unvandan yada bakanlığın belirttiği bazı gerekçelerden çok sistemin getireceği ek mali katkıdır.
Anayasa Mahkemesi sürecinin de beklendiğini ve olası ihtimalleri daha önce ele almıştık.
En çok merak edilen konulardan biri ise sistem devam ettiği sürece öğretmenlerin gelirlerinde yaşanacak gelirin ne kadar olacağı? Hatta tüm uzman öğretmenlerin aynı tutarda ödeme alıp almayacağı sorusudur:
"Bu konuda tek yetkili Cumhurbaşkanı olup bu konuya daha önce ele aldığımız "Uzman öğretmenlikte mesele sınav değil sistemin kendisidir" başlıklı yazıda da değinmiştik.
Oradan alıntı yapacak olursak?
Uzman ve Başöğretmenlik İçin Ödeme Tutarları
2004 yılında yasa çıktığında 657 sayılı yasaya "(Ek fıkra: 30/6/2004-5204/2 md.) Birinci fıkrada sayılanlardan ayrıca; a) Başöğretmen unvanını kazanmış olanlara % 40'ına,
b) Uzman öğretmen unvanını kazanmış olanlara % 20'sine, ." kadar ödeme yapılacağı, ödemenin oranının Bakanlar Kurulunca belirleneceği yer aldı.
Buna göre bakanlar kurulu 2018 yılından sonra Cumhurbaşkanlığı oranları;
Uzman öğretmenlik için 1 ve 2. Derecede olanlara %20, diğerlerine ise %15 olarak,
Başöğretmenlik için ise 1 ve 2. Derecede olanlara %40, diğerlerine ise %30 olarak uyguladı ve uygulamaya devam ediyor.
Buna göre şu anda mevcut uzman öğretmenler 1-2 derecede iseler (ki 16 yıldır sistem işlemediğinden hepsi 1.dereceye ulaştılar) 633 TL civarında, diğer derecedekiler ise 475 TL civarında ek ödeme almaktadırlar. Başöğretmenler de bu tutarların 2 katı.
Yeni uygulama nasıl olur? Oranlar bize neyi işaret ediyor?
Yeni yasal düzenleme ile bu oranlar 2004'deki 20-40 rakamları 60 ve 120 olarak düzenlendi. Yani üç kat arttırıldı.
Buna göre Cumhurbaşkanının uzman öğretmenlere 1000 TL, başöğretmenlere 2000TL ek ödeme yapacağız cümlesi o günkü ek ödeme tutarlarına bakıldığında 3 kat artırım ile 1000-2000 TL'ye denk gelmekte idi.
Rakamlarla ifade edecek olursak; gelinen noktada yüksek enflasyonist ortamda uzman öğretmenlik için.1 ve 2.derecede olanlarla ilgili 2021 Aralık ayında 341 TL olan ödeme, 2022 Ocak'ta 447 TL olmuş Temmuz enflasyon farkı ile 633 TL'ye çıkmıştır.
Yani Cumhurbaşkanının 1000TL söylemi anlamsızlaşmıştır. Yeni yasa ile 3 kat arttırılan oranlara göre Aralık 2021'deki tutarın 3 katı 1000 TL civarına denk geliyordu.
Yeni yasa ile birlikte üç kat artış uygulanırsa 15 Ocak 2023 sonrası bugünkü 633TL lik ek ödeme 633x3=1899TL olacaktır. Başöğretmenik için ise 3798TL olur. Tabii ki bunlara Ocak'ta yapılacak enflasyon artışı da eklenmelidir. Bu tutarların 1-2. Derece öğretmenler için geçerli olduğunu tekrar hatırlatalım.
Uygulanırsa diyoruz çünkü kanun Cumhurbaşkanına oranı belirleme yetkisi vermiş. Yani Cumhurbaşkanı derse ki ben size 1000TL vaat ettim bu kadar ödüyorum. Hukuken bir sorun olmayacaktır.
Buna rağmen bakan ÖZER'in uzman öğretmenlik için 3000TL, başöğretmenlik için ise 6000TL ek ödemeyi telaffuz ettiği basında yer almıştır.
Tutarların bu noktaya ulaşabilmesi için Cumhurbaşkanının oranları 60-120 şeklinde uygulaması ve yılbaşında memurlara enflasyon farkı artışının ya da zammın %58 olması gerekiyor. Aksi halde 3000-6000TL ye ulaşmak mümkün değil.
Sonuç olarak ödeme tutarı ve uygulamanın herkese aynı olup olmayacağı konusunda yetkili olan 2018 öncesinde bakanlar kurulu iken mevcut durumda Cumhurbaşkanlığı makamıdır.
Maksut BALMUK
Öğretmen, Yazar