Devlet memurlarının ve kamu personelinin maaşları, aylık katsayı, taban aylık kaysayısı ve yan ödeme katsayısı olmak üzere 3 ana parametre üzerinden belirlenmektedir. Toplu sözleşmelerle belirlenmiş olan oranlara, enflasyon farkının eklenmesiyle ortaya çıkan toplam zam oranı bu 3 katsayıya uygulanarak memur maaşlarına zam yapılmaktadır.
Oransal zam olarak bilinen bu uygulamada en alt düzeyde maaş alan memur ile en üst düzeyde maaş alan bürokratın maaşı aynı oranda artmaktadır. Örneğin maaşlar yüzde 30 artarsa 8 bin lira alan memurun maaşı 2 bin lira 400 lira artarak (8.000*1,30) 10 bin 400 olurken, 19 bin lira maaş alan bürokrayın maaşı 5 bin 700 lira artarak 24 bin 700 liraya ulaşmaktadır.
Enflasyon ortamında en alt düzeyde maaş alanların ekonomik olarak daha çok etkilendiği varsayımıyla oransal zamma karşı çıkılmakta, bunun yerine seyyanen zam önerilmektedir.
Seyyanen zamda sadece taban aylık katsayısı artırılmaktadır.Taban aylık katsayısı 2022 yılı Aralık ayında 5,221532 olup, bu gösterge 1000 ile çarpılarak taban aylık ödeme tutarı belirlenmektedir.
- Seyyanen zam ne demektir?
Taban aylığa katsayısı oransal bir zam yapıldığı zaman en düşük aylık alan ile en yüksek aylık alan aynı zammı almaktadır. Örneğin taban aylıklarına 4 bin liraya denk gelecek şekilde oransal bir zam yapılma kararı alınırsa 8 bin lira alan da 19 bin lira alan da aynı tutarda zam almış olacaktır. Taban aylık katsayısına bağlı ödeme tüm memurlarda aynıdır. Buna seyyanen zam denmektedir.
Geçmiş yıllarda bazen taban aylık katsayısına bazen de ek ödemeye sabit bir tutar eklenerek zam yapıldı. Ancak maaş artışlarına karar veren bürokratlar kendi maaşları daha az oranda artacağı için seyyanen zamma karşı çıkmaktadır.
Bu nedenle seyyanen zam olsa dahi, ancak oransal zammın yanına ek olarak bir seyyenan zam söz konusu olabilir. Örneğin maaşlara yüzde 30 zam yapılır ama ek olarak tüm memurlara 1000 liralık bir taban aylık zammı yapılır. Bunun yapılmasına engel bir durum yok yeterki hükümet kabul etsin.
- Daha önceki seyyenan zam kararları
Koalisyon hükümetinin son günlerine denk gelen 2002 yılı görüşmelerinde, tüm memurlara 100 YTL seyyanen zam yapılması kararı alınmıştı.
2005 yılı görüşmelerinde ek ödeme almayan kurum personeline 2006 yılından itibaren başlamak üzere 40+80 YTL'lik denge tazminatı verilmesi kararı alınmıştı
2010 yılındaki görüşmelerde, ek ödeme kapsamındaki memurlara 80 lira ek ödeme yapılmasına karar verilmişti.
2014 yılında taban aylığa 175 lira zam kararı alınmıştı
gazetememur
